CD که مخفف Compact Disc یا دیسک فشرده است ، حدود ۲۰ سال قبل اختراع شد تا رقیبی برای محیطهای ضبط مغناطیسی باشد که امروزه در زمینههای مختلفی مانند : موزیک ، انواع داده و نرم افزار استفاده میشود . این دیسکها بسیار ارزان بوده و به راحتی میتوان از آنها استفاده کرد . دیسک فشرده انواع مختلفی دارد : CD ، DVD ، Mini CD و… در ادامه به معرفی هر کدام از این دیسک ها میپردازیم .
CD که تا چند سال پیش از معروفترین ابزارهای ذخیره سازی اطلاعات به شمار میرفت ، در سال ۱۹۸۱ به صورت مشترک توسط سونی و فیلیپس رونمایی شد . در ابتدا هدف اصلی تولید CD ضبط موسیقی بود اما به تدریج برای ذخیره اطلاعات نیز مورد استفاده قرار گرفت .
سی دیهای از نوع CD-R معمولا توانایی ذخیرهسازی 74 دقیقه موزیک را دارند که معادل 783 مگابایت هستند . نحوه کارکرد این دیسکها به اینگونه است که فقط یک بار میتوان ثبت اطلاعات را بر روی آن انجام داد ، به طوری که برای بار دوم نمیتوان از آن استفاده کرد ، چرا که اطلاعات نوشته شده بر روی سی دی به هیچ وجه قابل پاک کردن نیست .
اما نوع دیگری از CD وجود دارد که میتوان چندین بار بر روی آن اطلاعات مختلفی ذخیره کرد . این سی دی ها که به CD-RW معروف هستند میتوان محتواهایشان را پاک کرد و دوباره مورد استفاده قرار داد ، البته ناگفته نماند که این روزها با توجه به رشد و گسترش استفاده از فلش مموری و کاربرد بیشتر آن در انواع کسب وکارها ، استفاده از این نوع دیسک کاربرد خود را از دست داده و دیگر تولید نمیشود .
دی وی دی چیست ؟
دی وی دی (DVD) مخفف عبارت “ Digital Versatile Disc ” است و به یک نوع رسانه ذخیرهسازی دیجیتال اطلاق میشود . دی وی دی ابتدا در دهه ۱۹۹۰ توسط شرکت های فیلیپس و سونی معرفی شد . این فرمت قابلیت ذخیرهسازی اطلاعات دیجیتال شامل فیلم ، موسیقی ، عکس و دادههای کامپیوتری را دارد .
دی وی دی DVD یا نوار دیجیتال ویدئویی یک فرمت نگهدارنده داده برای ذخیرهسازی ویدئوهای دیجیتال است که از طریق یک پرتو لیزر خوانده و نوشته میشود .
کاربرد های دی وی دی DVD
– پخش فیلمهای سینمایی و برنامههای تلویزیونی در DVD پلیرها
– ذخیرهسازی دادههای کامپیوتری مانند نرمافزارها و فایلهای دیجیتال
– ذخیرهسازی عکسها و ویدئوهای دیجیتال
مزایای دی وی دی DVD
– ظرفیت بالا برای ذخیرهسازی
– کیفیت بالای تصویر و صدا
– پایداری و عمر مفید بیشتر نسبت به نوارهای ویدئویی
– قابلیت جستجو سریع
معایب دی وی دی DVD
– حساسیت به خط و خش بالا
– نیاز به دستگاه خواندن خاص ( DVD پلیر )
– ظرفیت کمتر از رسانههای ذخیره سازی دیجیتالی مدرن تر
به طور کلی DVD یک فناوری مهم در زمینه رسانههای دیجیتال بود اما امروزه با رشد فناوری هایی مانند فلش مموری ، ابر و ذخیرهسازی از طریق اینترنت کاربرد آن کاهش یافته است .
مینی سی دی ( Mini CD ) : نوعی لوح فشرده با طول ۸ سانتیمتر است که یک سوم لوح فشرده متداول که ۱۲ سانتیمتر طول دارد ظرفیت ذخیرهسازی داده را دارد . حجم ذخیره سازی در یک مینی سی دی 200 مگا بایت بوده که در ایران تولید این محصول به صورت استمپر قابل تولید بوده و اخیرا با توجه به اضافه شدن صنعت لیزر در بحث تولیدات سی دی و دی وی دی از این تکنولوژی برای تولید مینی سی دی بعد از تولید استفاده میشود که با برش انواع سی دی و دی وی دی دست به تولید این محصول زده میشود .
سیدی یا CD (Compact Disc) اصولاً برای ذخیرهسازی صدا (مانند موسیقی) استفاده میشود. با این حال ، سی دی ها با کاربرد های دیگری نیز به کار میروند :
- ضبط صدا : سیدیها در ابتدا برای ضبط و پخش موسیقی طراحی شدند . این یکی از مهمترین کاربردهای آنها بوده و همچنان است .
- ذخیرهسازی دادههای دیجیتال : سی دیها میتوانند انواع داده های دیجیتال را ذخیره کنند ، از جمله متن ، عکس ، ویدئو و برنامههای کامپیوتری به همین دلیل ، سی دیها برای توزیع نرمافزار و بازیهای کامپیوتری ، فیلمها و دیگر محتواهای چندرسانهای مورد استفاده قرار میگیرند .
- ذخیرهسازی و پشتیبانگیری اطلاعات : به دلیل حجم بالای ذخیرهسازی که سی دیها ارائه میدهند ، آنها برای ذخیرهسازی و پشتیبانگیری اطلاعات شخصی و تجاری مورد استفاده قرار میگیرند .
- توزیع محتوا : سی دیها برای توزیع محتوا در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار میگیرند برای مثال ، در صنعت نرمافزار ، نرمافزار به صورت فیزیکی در یک سی دی توزیع میشود . همین موضوع برای صنعت موسیقی و فیلم نیز صدق میکند .
- آموزش : سی دی ها به عنوان یک رسانه برای توزیع محتوای آموزشی ، از جمله کتاب های الکترونیکی ، فیلمهای آموزشی و محتوای تعاملی مورد استفاده قرار میگیرند .
توجه داشته باشید که با پیشرفت تکنولوژی ، استفاده از سی دی برای برخی از کاربرد ها کاهش یافته است برای مثال ، خدمات ابری و دانلود دیجیتالی به جای سی دی برای توزیع نرمافزار و محتوای چندرسانهای استفاده میشوند همچنین ، محصولاتی مانند فلش درایوها ، کارتهای حافظه ، و حتی هارد دیسکهای قابل حمل ، سی دیها را در زمینههایی مانند ذخیرهسازی و پشتیبانگیری اطلاعات جایگزین کردهاند .
سی دی ها در دو سایز تولید میشوند:
سی دیهایی با قطر ۱۲ سانتیمتر : ظرفیت این سی دیها 700 مگابایت است .
سی دیهایی با قطر 6 تا 8 سانتیمتر (Mini CD) : ظرفیت مینی سی دیها 180 مگابایت است .
فرمتهای قابل استفاده : VCD ، SVCD ، Audio CD ….
مزایای سی دی
- دوام : سی دیها نسبت به بسیاری از رسانههای دیگر دیجیتالی ، مانند فلش درایو و هارد دیسک ، دوام بیشتری دارند . اگر به درستی نگهداری شوند ، میتوانند برای دهه ها اطلاعات را نگه دارند .
- قابلیت حمل و نقل : سی دیها سبک ، باریک و سخت هستند ، بنابراین برای حمل و نقل آسان هستند . آنها همچنین در پکیجهای بسیار کوچک قابل حمل و نقل هستند ، که این موضوع آنها را برای توزیع فیزیکی محتوای دیجیتالی مناسب میکند .
- امنیت : سی دیها به طور درستی قابلیت کپی برداری را محدود میکنند ، که این موضوع امنیت بالاتری برای محتوای حقوق دار فراهم میکند .
- سازگاری وسیع : بیشتر کامپیوترها و پخشکننده های موسیقی دارای درایو سی دی هستند ، بنابراین میتوانند اطلاعات را از سی دی بخوانند .
- ظرفیت ذخیره سازی : سی دیها میتوانند تا ۷۰۰ مگابایت اطلاعات را ذخیره کنند ، که برای بسیاری از کاربردها کافی است .
- هزینه سی دی ها : سی دیها نسبتاً ارزان هستند ، به خصوص اگر بخواهید بزرگی دادهها را به صورت فیزیکی توزیع کنید .
با این حال ، لازم است توجه داشت که تکنولوژیهای جدیدتر مانند فلشدرایوها ، هارد دیسکهای خارجی و سرویسهای ذخیرهسازی ابری ، برخی از مزیت های سی دی را محدود کردهاند برای مثال ، آنها معمولاً ظرفیت بیشتری دارند ، سریعتر هستند ، و قابلیت حمل و نقل بهتری دارند .
معایب سی دی
سی دی ها معایب خاص خود را دارند . در زیر به برخی از آن ها اشاره می کنیم :
- حساسیت نسبت به خراش : سی دی ها بسیار حساس هستند و حتی خراش کوچکی می تواند بر روی کارکرد آن تأثیر بگذارد و باعث شود داده ها خوانده نشوند .
- طول عمر محدود : سی دی ها دارای یک طول عمر محدود هستند . بسته به شرایط نگهداری ، طول عمر یک CD می تواند بین چند سال تا چند ده سال باشد .
- حجم فیزیکی : در مقایسه با راه حل های ذخیره سازی دیجیتالی مدرن مانند SSD ها یا کارت های حافظه ، CD ها فضای فیزیکی بیشتری اشغال می کنند .
- ظرفیت کم : سی دی ها ظرفیت ذخیره سازی کمتری نسبت به راه حل های دیگر ذخیره سازی داده مانند هارد دیسک ها یا فلش درایو ها دارند .
- توانایی خواندن / نوشتن محدود : سی دی ها معمولاً فقط می توانند چند بار نوشته شوند (بسته به نوع سی دی و بعضی از آنها فقط یک بار قابل نوشتن هستند .
- نیاز به تجهیزات خاص : برای خواندن یا نوشتن داده ها بر روی CD، نیاز به یک درایو CD دارید که در برخی از دستگاه های مدرن ، مانند لپ تاپ ها ، دیگر وجود ندارد .
- حساسیت به شرایط محیطی : سی دی ها حساس به شرایط محیطی مانند دما و رطوبت هستند و ممکن است با تغییر شرایط محیطی آسیب ببینند . برخی CD ها حتی ممکن است تحت تأثیر نور مستقیم آفتاب یا حرارت زیاد تغییر شکل دهند یا آسیب ببینند .