شیوههای چاپ در جهان از ابتدا تا کنون از چند روش اصلی خارج نیست. یکی از جدید ترین شیوه های مرسوم چاپ جهان، چاپ دیجیتال است که آن هم به نوبه خود به انواع مختلفی تقسیم می شود. چاپ دیجیتال در واقع بخش کوچکی از تکنولوژی های دیجیتال است که بر اساس ارتباط دستگاه های چاپ با کامپیوتر به منظور خواندن تصاویر دیجیتال و تبدیل آن به نسخه چاپی تعریف شده است. پیشگامان صنعت چاپ ، بر همین اساس چاپ دیجیتال را به زیرشاخه های روش جوهرافشان، روش الکتروفتوگرافی، روش دیجیتال نوری یا پرتوی، روش چاپ، روش حرارتی، روش تصعید رنگ و مارکرهای لیزری تقسیم کرده اند. در این مقاله تک تک این روش ها را به تفصیل معرفی می کنیم:
روش جوهر افشان
مرسوم ترین و شناخته ترین روش چاپ دیجیتال در کشور روش جوهر افشان است، عملکرد این دستگاه های چاپ بسیار شبیه پرینترهای جوهر افشان شخصی ، البته در ابعاد صنعتی و با عملکرد گسترده دستگاه های چاپ می باشد. دستگاه و ابزار این شیوه تنوع بسیار بالایی دارد و از انواع پرینترهای رومیزی تا ابعاد عریض ۵ متر را در بر می گیرد. نحوه کار سیستم جوهرافشان به این صورت است که اطلاعات دیجیتال را توسط مرکبهای مایع به طور مستقیم روی کاغذ می نشاند. از آنجا که در این تکنولوژی نیازی به محمل میانی برای انتقال تصاویر نیست و مرکب بطور مستقیم توسط یک هد روی سطح چاپی انتقال می یابد، این روش به عنوان اصیلترین روش چاپ دیجیتال محسوب می شود. نازل رنگ پاش این دستگاه به طور کامل دیجیتالی عمل کرده و تنها از دو فرمان بپاش و نپاش پیروی می کند در نتیجه عوامل تاثیرگذار روی کیفیت چاپی به حداقل خود یعنی، نوع و جنس کاغذ همچنین شرایط اقلیمی موجود کاهش می یابد. به همین جهت است که خروجی چاپ به روش جوهرافشان بیشتر از سایر شیوههای چاپی که عوامل مختلفی روی کیفیت چاپ آنها تاثیرگذار است -مانند محمل چاپی، تعادل آب و مرکب و … قابل کنترل و نزدیک به استانداردهای مد نظر است. سرعت پایین این روش باعث شده که نتوان آن را برای نسخه هایی که نیاز به چاپ تعداد زیاد دارند به کار برد، در این شیوه متخصصان چاپ دائما باید کیفیت جوهر دستگاه را بررسی کرده و از عدم اتمام آن اطمینان حاصل کنند.
روش دیجیتال نوری یا پرتوی
دیگر شیوههای پرکاربرد چاپ دیجیتال، چاپ نوری نامیده می شود. در این روش تصویر مورد نظر را از طریق تابش شعاعهای نوری روی کاغذهای ویژه و حساس به نور – مشابه کاغذ عکاسی- ایجاد کرده و پس از مرحله ظهور ، تثبیت می نمایند. دستگاههایی که این روش را ممکن می کنند Photo Lab خوانده می شوند و در لابراتورهای عکاسی قابل ملاحظه بوده و استفاده می شوند واین دستگاه ها کیفیت چاپی بسیار بالایی دارند. درحال حاضر دستگاههای نوری با کیفیتی در ابعاد بسیار بزرگ ورقی و نیز رول تولید شده است. از مشکلات اصلی این دستگاهها می توان به دو مرحلهای بودن چاپ و ظهور اشاره کرد که در دستگاههای امروزی به صورت اتوماتیک در داخل دستگاه انجام می گیرد. داروهای ظهور نیز همانند شیوههای چاپ عکس بسته به میزان مصرف بایستی هر چندوقت یکبار تمدید شود.
روش الکتروفتوگرافی
در روش الکتروفتوگرافی مرکب جامد پودری (تونر) یا مایع (شیوه دیجیتال مرکبی) کاربرد دارد.
روش تونری
اساس این شیوه از طریق باردار کردن درام چرخانی توسط شعاع نور لیزر، تشکیل تصویر به وسیله مرکبهای پودری با نام تونر که قابلیت باردار شدن دارند و ذوب شدن این تونرها روی سطح کاغذ، شکل می گیرد.
روش دیجیتال مرکبی
این شیوه که به جای پودر رنگ (تونر) از مرکبهای رنگی استفاده می کند، برای کارهای پرتیراژ کاربرد مناسبی دارد. خروجی این دستگاهها دارای کیفیت بسیار بالایی است ولی پیچیدگی تکنولوژی در این نوع دستگاهها باعث شده است که از گستردگی سیستمهای تونری برخوردار نباشند.
روش حرارتی
در روش حرارتی که نیاز به کاغذ حساس به حرارت دارد حرارت نقش اساسی دارد، حرارت ناشی از لیزر و یا ماتریس های حرارتی با ایجاد فعل و انفعالات شیمیایی بر روی سطح کاغذ حساس، رنگ و تصویر تولید می کند. استفاده از این شیوه در دستگاههای کوچک تک رنگ مرسوم که تک برج هم خوانده می شود رایج است که متداولترین آنها دستگاههای فکس می باشند. در حال حاضر این شیوه چندان مرسوم نیست.
روش چاپ (Direct Imaging)
به ماشینهایی گفته می شود که محمل چاپی در درون آنها تعبیه شده و شرکتهای پرستک و هایدلبرگ به آنها DI می گویند. درون این دستگاه های پلیت جاگذاری شده است. سیستم تهیه پلیت در این چاپگرها درست مشابه تهیه پلیت در پیش از چاپ افست به روش دیجیتال (کامپیوتر به پلیت) است. این دستگاه ها تمام اتوماتیک بوده و توسط کامپیوتر مدیریت می شوند، به این ترتیب اطلاعات را به صورت فایل دیجیتال دریافت می کنند. دقیقا به همین دلیل برای چاپ های تعداد پایین توصیه نمی شوند .
مارکرهای لیزری
این شیوه مخصوص صنایع تولیدی می باشد. این دستگاهها با قابلیت استفاده کاربردی که برای درج اطلاعات روی خط تولید محصولات، دارند طرفداران بی شماری در صنایع تولیدی پیدا کرده اند. در مارکرهای لیزری اشعه لیزر با سوزاندن و حرارت، تصویر را بر روی سطح مورد نظر ایجاد می کند. این دستگاهها سرعت بالایی دارند و به همین دلیل هزینه بر هستند.
روش تصعید رنگ
این شیوه از درون چاپ حرارتی زاده شده و کیفیت و سرعت مناسبی دارد. در این دستگاهها مواد رنگی بر روی سلفونهایی قرار دارد که پرتوهای گوناگون مانند لیزر و یا ماتریسهای حرارتی، رنگ را از روی نوارهای سلفون بخار کرده و بر روی کاغذ ثبت می کند. کیفیت چاپ این دستگاه ها به حدی است که باعث رواج آنها در عکاسی ها شده است. ابعاد چاپی به طور معمول کوچک است و دستگاههایش هم چندان گران نیست اما هزینه چاپ توسط آن بسیار گران است. در این روش امکان چاپ روی کاغذهای متنوع وجود داشته و در گذشته برای بنر تبلیغاتی استفاده می شد.