10 اکتبر – روز جهانی بهداشت و روان

روز جهانی سلامت روانی
امروز ۱۰ اکتبر، روز جهانی سلامت روانی است. این روز در سال ۱۹۹۲ توسط سازمان بهداشت جهانی به جهت توجه بیشتر به اختلالات روانی، تاثیرات منفی آنها بر جوامع و پیشگیری از آنها برگزیده شده است.

همانطور که سلامت جسمی هر فرد در جامعه از ارزش بالایی برخوردار است، سلامت روانی افراد نیز دارای اهمیت زیادی است. متاسفانه در اغلب موارد، بی توجهی به بیماری های روانی، منجر به بروز بیماری های جسمی نیز می شود. در بسیاری از کشورها به ازای هر یک میلیون نفر، کمتر از یک روانشناس و یا روانپزشک وجود دارد و حتی درصد کمی از بیمارستان ها هزینه هایشان را صرف بیماری های روانی می کنند.
لازم به ذکر است که در برخی از جوامع اختلالات روانی را به عنوان بیماری نمی شناسند. به سبب وجود فقر فرهنگی و کمبود فرهنگسازی، بیماری های روانی به عنوان یک عامل زشت که باعث سرافکندگی فرد در جامعه می شود، شناخته می شوند. به همین علت افراد از مراجعه به روانشناس سر باز می زنند.

سلامت روانی چیست؟
سازمان بهداشت جهانی سلامت روانی را اینگونه تعریف کرده است:
سلامت روانی عبارت است از کیفیت زندگی یک فرد که می تواند توانایی های خود را شناسایی کند و با استرس های روزمره به راحتی کنار بیاید. یک فرد سالم از لحاظ روانی باید بتواند به راحتی کار کند و با جامعه در مشارکت باشد.
شاید تعریف سازمان جهانی بهداشت را بتوان یک تعریف عمومی نامید؛ اما این تعریف در تمامی جوامع صدق نمی کند، به عنوان مثال سطح استرس وارده به فردی که در یک کشور با اقتصاد ضعیف زندگی می کند، به مراتب بیشتر از افرادی است که در جوامع پیشرفته زندگی می کنند.
– اضطراب
اضطراب عبارت است از يک احساس ناخوشايند و مبهم به همراه هراس و دلواپسی با منشاء ناشناخته، که به فرد دست می دهد و شامل عدم اطمينان، درماندگی و برانگيختگی فيزيولوژی است. وقوع مجدد موقعيت‌هايی که قبلاً استرس زا بوده اند يا طی آنها به فرد آسيب جسمی و یا روانی رسيده است باعث بروز اضطراب در افراد می شود. همهٔ انسان ها در زندگی خود دچار اضطراب می شوند، ولی اضطراب مزمن و شديد، غيرعادی و مشکل ساز است. تحقيقات و بررسی ها نشان می دهند که اضطراب در خانم ها، طبقات کم درآمد و افراد ميانسال و سالخورده بیشتر ديده می‌شود.
– افسردگی
یکی از شایع ترین اختلالات روانی را می توان افسردگی شناخت، اختلالی که حتی اکثر انسان های معمولی نیز می توانند آن را در فرد مبتلا تشخیص دهند و حتی این اختلال را به فرد مورد نظر گوشزد کنند.
مشخصه افسردگی خلق افسرده است و با احساس غمگینی، اعتماد به نفس پایین و بی علاقگی به هر نوع فعالیت و لذت روزمره مشخص می‌شود. افسردگی مجموعه‌ای از حالات مختلف روحی و روانی است که از احساس خفیف ملال تا سکوت و دوری از فعالیت روزمره بروز می‌کند.
افسردگی را هم همچون دیگر اختلالات روانی می توان توسط دارو مهار کرد، ولی در صورتی که این بیماری مزمن نشده است، انجام کارهایی برای کاهش فشار و استرس از جمله خرد کردن کارهای بزرگ به کارهای کوچک، ورزش ملایم، رفتن به یک سینما، شرکت کردن در یک مراسم مذهبی، اجتماعی، یا سایر فعالیتهایی که ممکن است به بیمار کمک کنند، در بهبود این بیماری موثر است.
– وسواس
وسواس شامل احساس، فکر و یا تصویر ذهنی مزاحم است، که ریشه در اضطراب مزمن دارد. بیماری وسواس به دو شکل فکری و عملی بروز می‌کند و چنانچه بیمار در برابر انجام عمل وسواسی مقاومت کند، اضطرابش بیشتر می‌شود. گاهی اوقات کودکان هم دچار وسواس می‌شوند که معمولاً نشانه‌های آن رفتارهای پرخاشگرانه، تکرار کلمات و یا لجبازی با اطرافیان است. تحقیقات نشان می‌دهد بین یک تا سه درصد جامعه ممکن است به اختلال وسواس فکری عملی مبتلا باشند.
اختلالات اشاره شده جزو شایع ترین بیماری های روانی در سطح جهان هستند. اگر در خودتان چنین اختلال هایی مشاهده می نمایید، یا احساس می کنید یکی از افراد نزدیکتان به یکی از این اختلال ها دچار است، بهتر است همین الان دست به کار شوید و با مراجعه به روانشناس در پی درمان باشید.
پزشکان توصیه می کنند اگر بیماریتان مزمن نیست، سعی کنید تا آن را با درمان رفتاری و یا درمان شناختی رفتاری معالجه کنید و اگر از این روش ها جوابی نگرفتید، به روانپزشک مراجعه کنید و درمان دارویی را آغاز کنید. اختلالات روانی را جدی بگیرید، آنها هم بیماری هستند. مزمن شدن آنها ممکن است به قیمت جانتان تمام شود.