روز جهانی اهدای خون

روز ۱۴ ژوئن هر سال به نام روز جهانی اهدای خون ( روز جهانی تقدیر از اهدا کنندگان خون ) انتخاب شده‌است. در این روز از همت والا و فعالیت انسان دوستانه تمام کسانی که در زمینه اهدا و انتقال خون و نجات جان انسان‌ها تلاش می‌کنند، قدردانی می‌شود.

نامگذاری روز جهانی اهدای خون

سازمان بهداشت جهاني ، جامعه بين المللي انتقال خون ، انجمن بين المللي صليب سرخ و هلال احمر و اتحاديه بين المللي سازمان هاي اهداكنندگان خون به اتفاق از سال 2004 ميلادي ( 1383) ، 14 ژوئن را روز جهاني اهداكننده خون نامگذاري نمودند و از همه كشورها خواستند در اين روز براي بزرگداشت اهداكنندگان برنامه ريزي نمايند. انتخاب اين روز به مناسبت تولد پروفسور لنداشتاينر كاشف گروه هاي خون و برنده جايزه نوبل بود كه طب انتقال خون پس از اين كشف بزرگ پيشرفت زيادي كرد.

اهدای خون چیست ؟

اهدای خون هنگامی رخ می‌دهد که یک فرد سالم به‌طور داوطلبانه مقدار مشخصی از خون خود را در یک مرکز انتقال خون هدیه می‌کند. خون اهدا شده پس از انجام آزمایش‌های غربالگری و تأیید سلامتی به‌منظور تهیه فراورده‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرد و یا از طریق بانک خون مراکز درمانی به افراد دیگر تزریق می‌شود. فرایند اهدا و تزریق به دریافت‌کنندگان، انتقال خون نام دارد.

در کشورهای توسعه یافته و اکثر کشورهای در حال توسعه، بیشترین اهدا کنندگان خون را افراد داوطلبی تشکیل می‌دهند که در قبال آن پولی دریافت نمی‌کنند. در کشورهای فقیرتر، افراد معمولاً خون خود را برای انتقال به اعضای خانواده و یا دوستان‌شان اهدا می‌کنند. بنابراین انگیزه‌های مختلفی برای اهدا ، شامل انجام عمل خیر،  کمک به بهبود خویشاوندان، نیاز مالی و برای استفاده خودِ فرد در آینده ( اهدای اتولوگ ) وجود دارد.

 افراد نیازمند به خون و فرآورده های خونی

همه روزه، در سراسر جهان بسياري از افراد به خون و فرآورده هاي خوني نياز پيدا مي كنند، بطوريكه از هر سه نفر مردم دنيا، يك نفر در طول زندگي احتياج به تزريق خون و فرآورده هاي خوني پيدا مي كند. بارزترين مثال براي موقعيت هايي كه در آن نياز مبرم به خون پيدا مي شود عبارت است از زمان بروز حوادث و سوانح گوناگوني نظير تصادفات رانندگي، سوختگي ها و اعمال جراحي. همچنين خانم هاي باردار در حين زايمان، نوزادان و بخصوص نوزادان نارسي كه به زردي دچار مي شوند، از جمله ديگر نيازمندان به خون مي باشند.

از طرفي بيماران سرطاني كه تحت شيمي درماني يا اشعه درماني قرار دارند هم از مصرف كنندگان خون و فرآورده هاي آن هستند؛ و بسياري از ديگر بيماران نيز ناگزيرند براي بهره مندي از يك زندگي نسبتاً طبيعي براي تمامي عمر به شكل منظم خون يا فرآورده هاي خوني دريافت نمايند، مانند بيماران تالاسمي و هموفيلي.

در حال حاضر، با وجود پيشرفتهاي چشمگير در زمينه علم پزشكي هنوز هيچ گونه جايگزين مصنوعي براي خون ساخته نشده است و فقط خوني كه توسط انسانهاي نيكوكار اهدا مي شود، مي تواند جان انسانهاي ديگر را از مرگ نجات بخشد. عدم وجود جايگزين مناسب براي خون، محدود بودن مدت زمان نگهداري خون و فرآورده هاي خوني، هميشگي بودن نياز به خون و فرآورده هاي آن سبب شده تا اهداي خون از اهميت و جايگاه ويژه اي برخوردار شود.

فوايد اهداي خون

مهمترين اثر اهداي خون ، نجات زندگي انسانها و آگاهي از سلامت جسماني است. تحقيقات نشان داده اهداي مكرر خون به ميزان زيادي فرد را در برابر ابتلا به بيماريهاي قلبي – عروقي محافظت مي كند، همچنين اهداي خون نه تنها براي افراد سالم زياني ندارد، بلكه موجب جلوگيري از ابتلاي آنها به بيماريها نيز مي شود، ضمن اينكه سيستم خون سازي بدن به گونه اي است كه با افزايش جريان خون در بدن، طي مدت كوتاهي اين مقدار خون اهدا شده را جايگزين مي كند. در جريان اهداي خون اين پايش ها صورت مي گيرد: ضربان قلب، فشار خون، دماي بدن، نوع گروه خوني و تشخيص كم خوني.

شرایط اهدای خون

– سن : بین ۱۷ تا ۶۵ سال
– وزن : حداقل ۵۰ کیلوگرم
– دارا بودن شرایط مناسب جسمی و روحی
– دارا بودن فشارخون متعادل
– مبتلا نبودن به کم خونی
– نداشتن پیشینه هپاتیت ویروسی ، برخی دیگر از بیماری‌های عفونی و بیماری‌های مهم و جدی قلبی و ریوی
– نداشتن اعتیاد به مواد مخدر تزریقی و الکلی
گذشت حداقل ۸ هفته از آخرین مرتبه اهدای خون